سندروم دامپینگ عارضه‌ای که ممکن است برای شما هم اتفاق بیفتد!!!

سندروم دامپینگ بیماری است که در بیشتر موارد به دنبال عمل جراحی لاغری معده خود را نشان می‌دهد. کسانی که این جراحی‌ها را انجام داده باشند ممکن است به عنوان یک عارضه‌ی جانبی پس از عمل این بیماری را تجربه کنند.

در این بیماری، معده با سرعت بیش از حد طبیعی محتوای خود را به قسمت ابتدایی روده کوچک منتقل می‌کند و به تخلیه سریع معده هم معروف است.

این بیماری به دو صورت اتفاق می‌افتد

• سندروم زودرس: علایم بیماری 10 تا 30 دقیقه بعد از اتمام غذا خوردن شروع می‌شوند.
• سندروم دیر هنگام: علایم این بیماری بعد از 3 تا 4 ساعت بعد از غذا خورن شروع می‌شوند. این سندرم بعد از مصرف غذاهای سرشار از کربوهیدرات‌های ساده و مایعات و به دلیل آزاد شدن  مقدار بالای انسولین در خون رخ می‌دهد.

علائم دامپینگ معده

به طور کلی این بیماری سبب ایجاد کم خونی، کاهش وزن ،کمبود ویتامین و مواد معدنی در بدن می‌شود. در هنگام بروز این سندروم فرد موارد زیر را تجربه می‌کند:

 نشانه‌های سندروم دامپینگ زودرس

• احساس نفخ و پری شکم
• احساس تهوع
• استفراغ
• درد
• اسهال
• سرگیجه

علائم سندروم دیرهنگام

علائم و نشانه های آن کمی شدیدتر است و به شرح زیر هستند:

• تعریق
• سرگیجه
• کاهش قند خون
• گرگرفتگی
• تپش قلب شدید

دلایل بروز سندروم دامپینگ

علت اصلی  بروز این بیماری تغییراتی است که در معده صورت می‌گیرد. در حالت عادی غذا و مایعات مدتی در معده می‌مانند و با اسید معده ترکیب می‌شوند و بعد از تجزیه اولیه به روده کوچک منتقل می‌شوند.

اما زمانی که فرد به دلیل بیماری جراحی می‌شود و یا جهت لاغری با جراحی معده قسمتی از معده او  را خارج کنند، یعنی تغییراتی در شکل و ابعاد معده رخ داده و روال طبیعی هضم و تجزیه غذا در معده اتفاق نمی‌افتد و سریع وارد روده کوچک می‌شود.

در این حالت سندروم دامپینگ رخ می‌دهد و سبب عدم جذب مواد معدنی و ویتامین‎ها و ترشح بیش از اندازه انسولین در نتیجه کاهش قند خون فرد می شود.

چه کسانی به دامپینگ مبتلا می‌شوند؟

انواع مختلفی از عمل های جراحی، خطر ابتلای افراد به  این سندرم را افزایش می‌دهند. این عمل‌های جراحی عبارتند از:

• گاستروکتومی
• گاسترو انتروستومی
• واگوتومی
• جراحی ریفلاکس معده
• عمل جراحی تا زدن بالای معده یا پلیسه معده
• بای پس معده
• ازوفاژکتومی

همچنین روزه دارانی که بعد از تحمل گرسنگی طولانی مدت به سراغ غذاهای پرچرب با کالری بالا می‌روند نیز ممکن است دچار این بیماری شوند. با مصرف مقادیر زیاد کالری، قند خون به سرعت بالا رفته و به دنبال آن بدن برای مقابله با این اتفاق انسولین بیشتری را ترشح می‌کند که این واکنش موجب افت سریع قندخون و بروز علایمی مانند بی حالی، خواب آلودگی و تشدید گرسنگی می شود.

نوشیدن زیاد آب یا مصرف مواد قندی ساده مانند زولبیا و بامیه در وعده افطار سبب بروز سوء هاضمه و بروز این سندروم معده می شود.

سایر مقالات 👈 جراحی اسلیو معده

سندروم دامپینگ معده چگونه تشخیص داده می‌شود؟

فردی که علایم بیماری را داشته باشد باید برای تشخیص قطعی به پزشک مراجعه کند تا معاینه شود. بررسی موارد زیر به تشخیص سندروم معده کمک می‌کند:

بررسی سابقه پزشکی و بیماری فرد

با بررسی اینکه آیا فرد بیماری مربوط به معده یا جراحی معده و لاغری انجام داده است به پزشک در روند تشخیص کمک می‌کند.

آزمایش قند خون

  از آنجایی این بیماری  گاهی با قند خون پایین همراه است، آزمایش قند خون و تحمل گلوکوز می‌تواند به پزشک کمک کند.

آزمایش تخلیه معده

 در این روش به غدای مصرفی بیمار ماده رادیواکتیو اضافه می‌شود تا روند و سرعت انتقال غذا از معده به روده را بررسی کند.

گاستروسکوپی

پزشک لوله ای کوچک و قابل انعطاف به همراه دوربین از راه دهان به درون بدن وارد می‌کند تا بتواند بخش های فوقانی سیستم گوارشی مانند مری، معده و دوازدهه را مشاهده کند.

آزمایش دستگاه رادیوگرافی

 بیمار یک نوشیدنی باریومیدر مقابل دستگاه رادیوگرافی می‌نوشد. باریوم مایعی است که در دستگاه رادیوگرافی نشان داده می‌شود و به پزشک این امکان را می‌دهد تا نحوه گوارش غذا درون دستگاه گوارش را مشاهده کند.

درمان

در اغلب موارد این سندرم بدون هیچ درمانی بهبود می‌یابد و رخ دادن آن بعد از جراحی طبیعی است.

در هر صورت برای کاهش علایم و درمان آن می‌توان موارد زیر را انجام داد:

تغییرات تغذیه ای و اصلاح رژیم غذایی

• کوچک کردن حجم غذا و افزايش تعداد وعده ها  به پنج تا شش وعده در روز، روند را بهتر مي‌کند و انتقال مايع را کاهش مي‌دهد .
• باید مواد غذایی را به قطعات بسیار ریز خرد کرد
• وقتی برای اولین بار احساس سیری کردید، از خوردن غذا خودداری کنید
• مصرف غذاهايي با پروتئين بالا و چربي متوسط با ميزان کالري کافي به جهت نگهداري يا به دست آوردن وزن مورد نياز، توصيه مي‌شود .
• کربوهيدرات‌هاي پيچيده نیز با توجه به سطح تحمل بيمار به رژيم  اضافه شود.
• دراز کشيدن و کاهش فعاليت به ويژه تا يک ساعت بعد از غذا خوردن مي‌تواند به آهسته شدن تخليه معده و عدم بروز سندروم دامپینگ کمک کند.
• لاکتوز در شیر و بستنی باعث تسريع انتقال در دستگاه گوارش مي‌شود و بايد از مصرف اين مواد اجتناب کرد.
• از مصرف مایعات زیاد در هنگام غدا خوردن پرهیز شود.
• مصرف مايعات باید حداقل 30-40 دقيقه قبل و پس از وعده غذايي صورت بگیرد.
• مصرف غذاهايی با فيبر بالا مانند بلغور، جو دوسر، نان گندم،، عدس مناسب است.
• باید آهسته غذا خورد  و به طور كامل بجويد.
• غذا خوردن به حالت نشسته بسیار اهمیت دارد.
• باید از مصرف آب نبات، نوشیدنی های شیرین، کیک ها، بیسکوییت ها، شیرینی، نان های شیرین پرهیز کرد.
• شيرهاي بدون لاكتوز و شير سويا می‌توان مصرف کرد .

استفاده از دارو

پزشک ممکن برای درمان سندروم دامپینگ معده و کاهش علایم آن تزریق زیر پوستی اکترئتید (ساندواستاتین) را تجویز کند که با عملکرد خود به درمان و کاهش علایم کم می‌کند.

• نوعی داروی ضد اسهال است که سرعت انتقال غذا به روده کوچک را کاهش می‌دهد. 
• همچنین می‌تواند از ترشح انسولین جلوگیری کرده و مانع از کاهش قند خون شود.

جراحی

درصورت نیاز و جوابگو نبودن درمان دارویی و رژیم غذایی پزشک به سراغ جراحی می‌رود. بیشتر این حراجی‌ها حالت بازسازی دارند، مانند بازسازی پیلور، یا معکوس کردن جراحی بای پس معده

عوارض دامپینگ معده

• ممكن است کم خونی، پوکی استخوان و کمبود‌های ویتامینی و املاح معدنی، به علت سوء جذب طولانی مدت با محدودیت دریافت غذایی ایجاد شود.
• کاهش وزن نتیجه دریافت ناکافی مواد غذایی است.
• عوارضی چون سوء جذب یا اسهال چرب را نیز به همراه دارد.

پیشگیری از سندروم دامپینگ

بعد از عمل جراحی شروع به تغییر عادات غذایی کنید و رژیم مناسب داشته باشید و توصیه تغذیه‌ای پزشک را که در این مقاله ذکر کردیم رعایت کنید احتمال بروز این سندروم کمتر می‌شود.

همانطور که قبلا گفتیم  این سندروم در اغلب افرادی که جراحی معده داشته‌اند شکل می‌گیرد، تا حد ممکن باید از انجام این جراحی ها و البته بروز اضافه وزن خودداری کرد.