6 هورمون چاقی در بدن که باید بشناسید!

در  برخی از موارد دلیل چاقی به هم خوردن تعادل هورمون ها است، برای بعضی از افراد این سوال پیش می اید که چه هورمون های در چاقی نقش دارند؟ چگونه باعث چاق شدن افراد می شوند؟اصطلاح هورمون چاقی برای کدام هورمون ها به کار می رود؟  چگونه می توان با کنترل آنها به درمان چاقی کمک کرد؟ برای یافتن جواب این قبیل سوالات خواندن این مقاله از مجله سلامتی بیمارستان را به شما توصیه می کنیم.

هورمون چاقی چیست؟

در واقع هیچ هورمونی خاصی به نام هورمون چاقی در بدن وجود ندارد و اصطلاح هورمون چاقی برای هورمون هایی به کار می رود که تا حدودی در افزایش وزن یا کنترل وزن نقش دارند.

این نکته را در نظر داشته باشید که در این مقاله هر جا نامی از هورمون چاقی برده می شود، منظورمان هورمونی های نیست که فقط نقش چاق شدن افراد را دارد، بلکه منظورمان هورمونی های است که تا حدودی  و یا به طور غیر مستقیم در افزایش و یا کاهش وزن دخالت دارند.

هورمون های که در چاقی نقش دارند؟

برخی از هورمون های که در بدن ترشح می شوند، به طور مستقیم و یا غیر مستقیم بر روی وزن بدن تاثیر می گذارند که در ادامه به طور مفصل به ان ها می پردازیم:

هورمون چاقی گرلین

هورمون گرلین مستقیما بر روی اشتها و دستگاه گوارش غذا تاثیر می گذارد و در تنظیم اشتها و گرسنگی نقش اساسی دارد، به همین دلیل این هورمون را یک هورمون چاقی می دانند.

زمانی که فرد احساس گرسنگی می کند، ترشح هورمون گرلین افزایش می یابد و به مغز دستور غذا خوردن را می دهد. با مصرف غذا سطح هورمون گرلین کاهش می یابد و مغز دستور سیر شدن می دهد.

اگر فرد در شرایطی قرار بگیرد که باعث ترشح بیش از حد هورمون  گرلین شود، اشتهای فرد بیشتر خواهد شد و با مصرف غذای زیاد فرد به افزایش وزن و چاقی مبتلا می شود.

هورمون انسولین

انسولین یکی از هورمون های است که به عنوان هورمون چاقی شناخته می شود و تاثیر زیادی بر روی افزایش وزن دارد. این هورمون نقش کنترل قند خون و  متابولیسم کربوهیدرات ها را بر عهده دارد.

هنگامی فرد  غذا می خورد، قند خون در بدن او افزایش می یابد، پانکراس در پاسخ به این افزایش قند خون، شروع به ترشح هورمون انسولین می کند. انسولین باعث حمل خون به داخل سلول ها می شود و در نتیجه قند خون کاهش می یابد.

زمانی که فرد مواد غذایی شیرین و با قند بالا مصرف کند، باعث افزایش سریع و بیش از حد قند خون می شود و برای کنترل سطح قند خون، انسولین بیشتری ترشح می شود. در این شرایط چربی ها در بدن ذخیره و باعث افزایش وزن می شوند، به همین دلیل هورمون انسولین را یک هورمون برای چاقی در نظر می گیرند.

هورمون کورتیزول

کورتیزول یک هورمون استرسی است که در زمان بروز استرس و اضطراب ترشح می شود، زمانی که سطح کورتیزول افزایش می یابد، بدن برخی از افراد در پاسخ به این هورمون شروع به خوردن می کنند و اشتهایشان بیشتر می شود.

زمانی که فرد در شرایط استرسی قرار دارد، ترشح کورتیزول افزایش می یابد، کورتیزول نیز باعث افزایش قند خون، ترشح بیش از حد انسولین، ذخیره چربی و افزایش وزن خواهد شد.

هورمون لپتین

این هورمون یک هورمون سیری است و پیام سیری را به مغز ارسال می کند، اگر فرد بیش از حد، از مواد غذایی شیرین مصرف کند، لپتین بیشتری ترشح می شود و مغز با ترشح بیش از حد لپتین، حساسیت مغز نسبت به ترشح هورمون لپتین کاهش می یابد و پیام های توقف غذا را دریافت نمی کند؛ در نتیجه فرد غذایی بیشتری مصرف می کند و به مرور سبب چاقی می شود.

هورمون رشد

هورمون رشد یا GH در غده هیپوفیز ترشح می شود و در رشد بدن نقش مهمی را ایفا می کند. هورمون رشد در سوخت و ساز بدن نیز دخالت دارد. این هورمون باعث افزایش سوخت و ساز بدن و سوزاندن چربی می شود که در نهایت سبب کاهش وزن خواهد شد. از طرفی  هورمون رشد باعث افزایش عضله سازی در بدن می شود.

اگر سطح هورمون رشد در بدن  کم باشد، باعث کاهش سوخت و ساز بدن و چاق شدن در افراد می شود.

هورمون تیروئید

غده تیروئید هورمون های تیروئید را ترشح می کند که در سوخت و ساز بدن، رشد و تنظیم ضربان قلب نقش دارند. زمانی که این غده، هورمون های کمی را ترشح کند، منجر به بروز بیماری کم کاری تیروئید خواهد شد.

کم کاری تیروئید باعث کاهش سوخت و ساز بدن، کاهش ضربان قلب و اختلال در رشد می شود. کاهش سوخت و ساز بدن در نهایت سبب چاقی و اضافه وزن در فرد خواهد شد.

کنترل انواع هورمون چاقی

برای درمان چاقی و یا جلوگیری از چاق شدن باید هورمون های چاقی را کنترل و ترشح آن ها را تنظیم کرد، در ادامه به طور مختصر به این موضوع می پردازیم:

• کاهش سطح هورمون گرلین با مصرف مواد غذایی پر پروتئین و مواد غذایی فیبردار، خواب کافی و ورزش منظم
• کاهش سطح انسولین با مصرف مواد غذایی کم کالری اما مقوی، ورزش منظم، مصرف آب زیاد، مصرف مواد غذایی سالم و کم قند
• کاهش سطح کورتیزول با کاهش استرس، انجام یوگا، تمرینات تنفسی، مدیتیشن، داشتن استراحت کافی، رژیم غذایی سالم
• کاهش هورمون لپتین با رعایت رژیم غذایی متعادل، کاهش وزن، بهبود سلامت، نوشیدن آب به مقدار کافی، استراحت کردن
• کنترل سطح هورمون های تیروئید با رعایت رژیم غذایی سالم و کم قند، داشتن فعالیت مفید مانند ورزش
• کنترل سطح هورمون رشد با داشتن خواب کافی، رژیم غذایی مناسب، ورزش منظم، استراحت

جمع بندی

تمامی هورمون های که در این مقاله معرفی کردیم، هیچ کدام به عنوان هورمون چاقی در بدن شناخته نمی شوند و فقط به طور مستقیم و غیر مستقیم تا حدودی در کاهش وزن و یا افزایش وزن دخالت دارند و هر کدام وظایف خاص خود را در بدن دارند.