هرچند که جراحی اسلیو معده به عنوان یک روش موثر برای کاهش وزن و بهبود بیماری های مرتبط با چاقی شناخته می شود، اما ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد. یکی از این عوارض اسهال بعد از جراحی اسلیو است که می تواند به دلیل تغییرات در سیستم گوارشی رخ دهد و بر کیفیت زندگی بیمار تأثیر بگذارد. درک علل و راه های مدیریت این مشکل از اهمیت بالایی برخوردار است. با مجله سلامتی بیمارستان با ما همراه باشید.
دسترسی سریع:
Toggleاسهال به معنی دفع مدفوع شل، آبکی و غیرقابل کنترل به تعداد بیش از سه بار در روز است. این وضعیت ممکن است با علائمی مانند دل پیچه، تهوع، استفراغ، و در موارد شدیدتر از دست دادن آب بدن و اختلالات الکترولیتی همراه باشد. اسهال پس از عمل اسلیو معده می تواند به صورت حاد (در چند روز یا هفته اول پس از جراحی) یا مزمن (ادامه دار یا عودکننده) باشد.
بیماران ممکن است اسهال را بلافاصله پس از جراحی تجربه کنند یا این وضعیت ممکن است چند هفته بعد از عمل ظاهر شود. شروع اسهال در دوره های مختلف، به عوامل متعددی بستگی دارد که در ادامه به آن ها پرداخته می شود.
پس از جراحی اسلیو معده، تغییرات عمده ای در ساختار و عملکرد دستگاه گوارش رخ می دهد. کاهش حجم معده باعث می شود که غذا سریع تر به روده کوچک منتقل شود و ممکن است باعث اسهال شود. همچنین، جراحی می تواند بر ترشح آنزیم های گوارشی تأثیر بگذارد که هضم غذا را دچار اختلال می کند.
بعد از جراحی، برخی بیماران به دلیل تغییرات در سیستم گوارشی خود، نسبت به برخی غذاها حساسیت نشان می دهند. به عنوان مثال، مصرف لبنیات، چربی ها، قندهای ساده (مانند فروکتوز و ساکارز) و حتی برخی سبزیجات می تواند منجر به بروز اسهال شود. این حساسیت به دلیل عدم توانایی معده کوچک شده در هضم و جذب کامل این مواد غذایی است.
فلور میکروبی روده ها نقش مهمی در هضم و جذب مواد غذایی دارد. جراحی و تغییرات تغذیه ای ممکن است باعث عدم تعادل در این فلور شود. علاوه بر این، استفاده از آنتی بیوتیک ها در دوره پس از جراحی فلور طبیعی روده را مختل می کند، که این امر می تواند به بروز اسهال منجر شود.
یکی دیگر از دلایل احتمالی اسهال پس از جراحی اسلیو، سندرم دامپینگ (Dumping Syndrome) است. این سندرم زمانی رخ می دهد که غذا به سرعت از معده به روده کوچک منتقل می شود. در این وضعیت مقادیر زیادی از آب به روده ها کشیده و در نتیجه اسهال ایجاد می شود و ممکن است با علائمی مانند ضعف، سرگیجه، و تپش قلب نیز همراه باشد.
یکی از اولین اقدامات برای مدیریت مدفوع آبکی پس از عمل اسلیو، تنظیم رژیم غذایی است. بیمار باید از مصرف غذاهایی که باعث تحریک سیستم گوارشی می شوند، پرهیز کند. غذاهای چرب، شیرین و لبنیات از جمله موادی هستند که ممکن است باعث تشدید اسهال شوند. بیماران باید مصرف خود را به مواد غذایی ساده، سبک و کم چرب محدود کنند.
مصرف فیبر در رژیم غذایی می تواند به تنظیم حرکت روده و بهبود قوام مدفوع کمک کند. منابع خوب فیبر شامل سبزیجات، میوه ها و غلات کامل هستند. با این حال، لازم است که میزان مصرف فیبر به تدریج افزایش یابد تا از ایجاد نفخ و سایر مشکلات گوارشی جلوگیری شود.
پروبیوتیک ها می توانند به بازسازی فلور میکروبی روده ها کمک کنند و تعادل میکروبی را بازگردانند. این مکمل ها حاوی باکتری های مفید مانند لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم هستند که می توانند در بهبود عملکرد گوارشی و کاهش اسهال موثر باشند.
قندهای ساده مانند فروکتوز و ساکارز ممکن است پس از جراحی باعث تحریک روده ها و تشدید اسهال شوند. بیمارانی که اسهال را تجربه می کنند، باید مصرف این قندها را کاهش دهند و از منابع غذایی با شاخص گلیسمی پایین تر استفاده کنند.
آموزش بیماران درباره نحوه شناسایی غذاهای محرک، اهمیت پیگیری رژیم غذایی و مدیریت علائم بسیار حیاتی است. این آموزش ها می تواند شامل نکات تغذیه ای، علائم هشدار دهنده باشد.
در مواردی که تغییرات رژیم غذایی و استفاده از پروبیوتیک ها کافی نیست، پزشک ممکن است داروهای ضد اسهال را تجویز کند. لوپرامید یکی از داروهای رایج است که با کاهش حرکات روده ای به کنترل اسهال کمک می کند. بیسموت ساب سالیسیلات نیز ممکن است برای تسکین علائم اسهال و کاهش التهاب مورد استفاده قرار گیرد.
کم آبی بدن یکی از عوارض جدی اسهال است که به خصوص در بیماران پس از جراحی اسلیو باید به دقت مورد نظارت قرار گیرد. مصرف مایعات کافی و الکترولیت ها (مانند سدیم و پتاسیم) برای جبران از دست دادن مایعات بدن ضروری است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به تزریق وریدی مایعات باشد.
در صورت تداوم یا تشدید اسهال، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک ممکن است نیاز به انجام آزمایشات بیشتری برای شناسایی علت دقیق اسهال و ارائه درمان مناسب داشته باشد. همچنین، در برخی موارد، نیاز به ارزیابی عملکرد کبد و پانکراس برای شناسایی مشکلات احتمالی دیگر وجود دارد.
اسهال بعد از جراحی اسلیو معده یکی از عوارض جانبی شایع است که می تواند ناشی از تغییرات آناتومیک و عملکردی در دستگاه گوارش، عدم تحمل به غذاها، تغییرات فلور روده و عوامل میکروبی باشد. مدیریت این وضعیت از طریق تنظیم رژیم غذایی اسلیو معده، استفاده از پروبیوتیک ها و در صورت نیاز، مصرف داروهای ضد اسهال امکان پذیر است.
با توجه به اینکه اسهال می تواند منجر به عوارض جدی مانند کم آبی، سوء تغذیه و افت کیفیت زندگی شود، پیگیری پزشکی و مراقبت های منظم پس از جراحی الزامی هستند.