جراحی باز سنگ کلیه چیست و چگونه انجام می شود؟

سنگ کلیه یکی از مشکلات رایج در بین افراد جامعه است، این مشکل  ممکن است به دلایلی گوناگونی در افراد مختلف ایجاد می شود. زمانی سنگ کلیه ایجاد می شود، پزشک براساس نوع، اندازه و محل تشکیل مناسب ترین روش را برای درمان آن انتخاب می کند. یکی از این روش ها، جراحی باز است. پزشک با انجام جراحی باز سنگ کلیه، به راحتی آن را از بدن خارج و مشکل را برطرف می کند. در این مقاله سعی داریم درباره جراحی سنگ کلیه به روش باز، مزایا، معایب و مراحل انجام بحث کنیم.

سنگ کلیه چیست؟

به تجمع رسوبات و املاح معدنی در کلیه و مجاری ادراری، سنگ کلیه گفته می شود. علت اصلی ایجاد این سنگ افزایش غلظت املاح و نمک ها در ادرار و تجمع آن در کلیه است.

سنگ کلیه اگر ثابت باشد تقریبا هیچ علامتی ندارد و فرد از وجود آن اطلاعی ندارد، اما زمانی که به حرکت در می آید، فرد احساس درد در ناحیه کمر، پهلو و شکم دارد. هر چه اندازه سنگ بزرگتر باشد، این درد شدید تر است.

تشخیص سنگ کلیه

 قبل از پرداختن به جراحی باز سنگ کلیه باید شما را با نحوه تشخیص سنگ کلیه و انتخاب نوع جراحی آشنا کنیم. روش های تشخیص سنگ کلیه عبارتند از:

• معاینه بالینی
• گرفتن شرح حال از بیمار
• انجام آزمایش
• سونوگرافی

اگر اندازه سنگ کلیه کوچک باشد، می توان با مصرف دارو و مایعات فراوان به دفع آن از طریق ادرار کمک کرد.

در صورتی که سنگ کلیه بزرگ باشد، برای خارج کردن آن باید از روش های جراحی استفاده کرد. جراحی باز سنگ کلیه یکی از روش های جراحی برای درمان و خارج کردن سنگ کلیه است. تمرکز ما در این مقاله بر روی جراحی سنگ کلیه به روش باز است‌.

جراحی باز سنگ کلیه چیست؟

در جراحی باز، جراح با ایجاد یک برش بزرگ در قسمت پشت یا پهلوی بیمار، به صورت مستقیم به محل دقیق سنگ کلیه دسترسی دارد و با دقت کافی سنگ را از کلیه یا حالب خارج می کند.

چه زمانی نیاز به جراحی باز در سنگ کلیه است؟

اگر فرد دارای یکی از شرایط زیر باشد، پزشک برای درمان و خارج کردن آن از روش جراحی باز استفاده می کند:

• سنگ کلیه به دلیل بزرگ بودن از حالب عبور نکند و در آنجا گیر کند.
• اگر سنگ کلیه به دلیل عفونت به وجود آمده باشد.
• سنگ کلیه با سایر روش های درمانی از بین نرفته باشد.
• در درد های شدید و غیر قابل تحمل نیز نیاز به جراحی باز است‌

اقدامات قبل از انجام جراحی باز سنگ کلیه

زمانی که پزشک انجام جراحی باز را برای خارج کردن سنگ تشخیص می دهد، اقدامات و آمادگی های لازم برای انجام عمل را به ارائە می دهد. این اقدامات شامل موارد زیر هستند:

• افرادی سیگاری باید قبل از انجام عمل سیگار را ترک کند و یا حداقل از مصرف آن از چند روز قبل خودداری کنند.
• مصرف داروهای رقیق کننده خون باید متوقف شود.
• برای انجام جراحی باز سنگ کلیه بیمار باید از شب قبل چیزی نخورد و ناشتا باشد‌.
• ممکن است از یک تا دو هفته قبل از عمل برای بیمار استنت داخلی قرار دهند‌. با این کار حالب کمی گشاد می شود و خارج کردن سنگ کلیه راحت تر صورت می گیرد و به کاهش درد و درمان عفونت کمک زیادی می کند.

جراحی باز سنگ کلیه چگونه انجام می شود؟

این عمل طی در چند انجام می شود که به طور خلاصه با آن می پردازیم؛

• متخصص بیهوشی با توجه به شرایط بیمار بیهوشی عمومی یا بیهوشی نخاعی را برای بیمار اعمال می کند.
• سپس پرستار محل برش را ضدعفونی خواهد کرد.
• جراح با توجه محل سنگ پشت یا پهلوی بیمار را برش می دهد.
• بعد از ایجاد برش، سنگ کلیه را از بدن خارج می کند.
• محل برش بخیه و پانسمان می شود.
• جراح برای کنترل ادرار یک کاتتر در مثانه قرار می دهد و زمانی که بیمار شروع تحرک کرد، آن را بر می دارند.
• برای جلوگیری از تجمع مایع در محل جراحی یک لوله قرار می دهند بعد از تخلیه کامل مایع لوله را بر می دارند.

مراقبت های بعد از انجام جراحی باز سنگ کلیه

بعد از انجام عمل باز و برداشتن سنگ کلیه، برای بهبودی سریع بیمار و گذراندن دوره نقاهت باید توصیه زیر را به خوبی رعایت کرد:

• دوره نقاهت و بهبودی بعد از عمل باز سنگ کلیه طولانی تر از سایر روش ها است و می تواند تا چند هفته طول بکشد. در این مدت بیمار باید استراحت کافی داشته باشد.
• بیمار می تواند از هفته سوم و چهارم بعد از جراحی باز سنگ کلیه، کارهای روزمره خود را از سر بگیرد.
• می توان برای جلوگیری از ایجاد درد و یا تسکین آن از مسکن های ساده ای مانند پاراستامول استفاده کرد.
• بخیه ها را باید بعد از یک هفته تا ۱۰روز کشید.
• باید بعد از انجام عمل باز برای جلوگیری از بروز عفونت در محل بخیه و برش ها، از آنتی بیوتیک استفاده کرد.

بیشتر بخوانید 👈 روش های جلوگیری از سنگ کلیه

عوارض جراحی باز سنگ کلیه

اگر جراح مهارت کافی در انجام عمل جراحی نداشته باشد و بیمار توصیه های پزشکی بعد از عمل را به خوبی رعایت نکند، احتمال بروز عوارض زیر وجود دارد:

• خطرات مرتبط با بیهوشی
• خطر ابتلا فتق در محل برش
• ایجاد عفونت
• خونریزی شدید

جمع بندی

اغلب سنگ ها با مصرف مایعات و دارو، خود به خود از طریق ادرار دفع می شود، اما برای خارج کردن سنگ های بزرگی که توانایی عبور ندارند یا در حالب گیر افتادن، درد شدیدی به همراه دارند و باعث خونریزی و عفونت در فرد شده اند، باید از جراحی باز استفاده کرد.

با انتخاب یک جراح متخصص اورولوژیست ماهر و رعایت توصیه های پزشکی ارائە شدە، می توان از بروز عوارض احتمالی این جراحی مانند عفونت، خطرات بیهوشی و … پیشگیری کرد.