5 روش جراحی سنگ کلیه

چندین روش جراحی برای از بین بردن و خارج کردن سنگ کلیه وجود دارد که در این مقاله سعی داریم به آن ها بپردازیم. برای آشنایی با انواع جراحی سنگ کلیه با ما همراه باشید.

سنگ کلیه چیست؟

به کریستال ها و سنگ های تشکیل شده از  املاح نمک و مواد در کلیه گفته می شود. با افزایش غلظت این مواد در ادرار و تجمع ان ها در کلیه، سنگ کلیه به وجود می آید.

علایم سنگ کلیه

درد سنگ کلیه بسیار دردناک است و از علائم اصلی سنگ کلیه است و ممکن است نیاز به جراحی سنگ کلیه باشد؛ بیمار باید در صورت بروز هر یک از علایم زیر برای تشخیص به موقع و درمان اقدام کند:

• درد در ناحیه کمر، شکم و پهلو
• درد و احساس سوزش در هنگام دفعه ادرار و سنگ کلیه
• وجود خون در ادرار
• نیاز فوری به دفع ادرار
• کاهش حجم ادرار
• ادرار بد بو و کدر

نحوه تشخیص سنگ کلیه

پزشک برای تشخیص سنگ کلیه، تعیین اندازه سنگ  و انتخاب نوع جراحی سنگ کلیه باید از روش های زیر استفاده کند:

• تشخیص سنگ کلیه با آزمایش خون
• انجام سونوگرافی
• گرفتن عکس و تصویر برداری
• ازمایش ادرار و کشت ادرار

چه زمانی نیاز به جراحی سنگ کلیه است؟

برخی از سنگ ها کلیه بدون هیچ مشکلی و خود به خود دفع می شوند، برخی دیگر نیز با مصرف از بین می روند. اما سنگ های بزرگ تر، ممکن است مشکلات جدی را به همراه داشته باشند که در این صورت نیاز به جراحی سنگ کلیه دارند. در موارد زیر متخصص اورولوژی جراحی را توصیه می کند:

• اگر سنگ کلیه بزرگ باشد
• درد شدید به دلیل وجود سنگ کلیه
• سنگی که در حالب گیر کرده باشد و باعث انسداد ان شده باشد.

انواع روش های جراحی سنگ کلیه

 در ادامه به انواع  روش های جراحی  سنگ کلیه می پردازیم:

سنگ شکن برون اندامی

در این روش متخصص اورولوژی با بی حسی موضعی و به صورت عمل سرپایی و یا با اعمال بیهوشی عمومی، دستگاه سنگ شکن را بر روی کمر قرار می دهد و با کمک امواج آن سنگ را بدون ایجاد برش و زخم می شکند.

برای پیدا کردن محل دقیق سنگ کلیه از اشعه ایکس استفاده می شود، بعد از شکستن سنگ، قطعات ریز ان توسط ادرار دفع می شوند. جراح بعضی اوقات یک لوله استنت را برای خروج ادرار و دفع آسان قطعات ریز سنگ در ابتدای حالب قرار می دهد و بعد از یک هفته آن را بر می دارد.

سنگ شکن درون اندامی یا یورتروسکوپی

جراح در این روش با اعمال بی حسی نخاعی، لوله ی باریک و بلند یورتروسکوپ را از طریق مجرای ادراری وارد مثانه و لوله حالب می کند تا محل دقیق سنگ را پیدا کند. بعد از مشاهده سنگ، لوله نازک دیگری که حاوی لیزر است را ا یورتروسکوپ جایگزین می کند.

سنگ کلیه با کمک لیزر شکسته می شود، قطعات ریز سنگ از طریق ادرار دفع می شوند و برخی از قطعات بزرگ نیز از طریق سبد مخصوصی جمع اوری خواهند شد. در اخر برای خروج سریع و آسان سنگ از ادرار لوله استنت را در ابتدای لوله حالب قرار می دهند که بعد از گذشت یک یا دو هفته برداشته می شود.

جراحی سنگ کلیه با روش لاپاراسکوپی

در جراحی با روش لاپاراسکوپی،جراح یک برش کوچک در پهلوی بیمار ایجاد می کند و با وارد کردن دستگاه لاپاراسکوپ مجهز به ابراز جراحی و دوربین به داخل کلیه، محل دقیق سنگ کلیه را تشخیص می دهد.

 جراح با کمک دوربین متصل به دستگاه و تصاویر ارسال شده توسط دوربین بر روی مانیتور، فرایند جراحی را بررسی و مدیریت می کند و تمام مراحل جراحی به صورت غیر مستقیم و توسط ابزار متصل به دستگاه لاپاراسکوپی انجام می دهد.

با برداشتن و خارج کردن سنگ کلیه، این بیماری درمان می شود؛ البته ممکن است برای تخلیه ادرار از طریق پوست یک لوله باریک قرار دهند و بعد از عمل برای بهبودی سریع یک استنت را در مجاری ادرار قرار داده می شود که پس از یک هفته آن را برمی دارند.

جراحی سنگ کلیه با روش نفرو لیتوتومی و نفرولیتوتریپسی

این دو جراحی تقریبا شبیه به هم هستند، فقط در جزئیاتی مانند نحوه برداشتن سنگ با هم تفاوت دارند.

در این عمل جراحی، بیمار تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد و با ایجاد یک برش کوچک در کمر و وارد کردن یک دستگاه مخصوص سنگ شکن، سنگ کلیه را به قطعات بسیار کوچک تبدیل می کند. جراح بعد از شکستن سنگ باقی مانده آن توسط دستگاه  جمع و از کلیه خارج می کند.

در این روش جراحی با کمک اشعه ایکس محل دقیق سنگ را پیدا می کند و بعد برای شکستن و خارج کردن آن اقدام می کند.

جراحی باز برای خارج کردن سنگ

 این  نوع جراحی را به ندرت انجام می دهند؛ البته این جراحی در گذشته بسیار پر کاربرد بودند، با پیشرفت علم پزشکی روش های مدرن و کم تهاجمی تر مانند لاپاراسکوپی و سنگ شکن با لیزر پر کارد شدند.

مراقبت های بعد از جراح سنگ کلیه

برای بهبودی سریع و دفع آسان قطعات ریز شده سنگ کلیه باید موارد زیر را به خوبی رعایت کرد:

• مصرف مایعات کافی و آب برای دفع آسان و سریع سنگ کلیه خرد شده
• داشتن استراحت کافی در دوره نقاهت و بهبودی و شروع کردن فعالیت های روزانه بعد از اتمام دوره بهبودی
• مصرف داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده توسط پزشک، برای پیشگیری از عفونت
• مصرف مسکن های تجویز شده در کاهش درد در هنگام دفع سنگ های خرد شده
• برای اطمینان از دفع سنگ ها می توان ادرار خود را از صافی رد کرد و در صورت وجود سنگ در ادرار، آن را در جلسه ی بعدی به پزشک نشان داد.

خلاصه

برای درمان سنگ های بزرگ باید از جراحی استفاده کرد، جراحی های لاپاراسکوپی، یورتروسکوپی، سنگ شکن برون اندامی، جراحی باز، نفرو لیتوتومی و نفرولیتوتریپسی از جمله روش های درمانی سنگ کلیه هستند.