جراحی لاپاراسکوپی چیست؟ چه زمانی نیاز به انجام آن است؟

تا چند سال پیش پزشکان اغلب جراحی‌ها را به روش عمل باز انجام می‌دانند و برای انجام عمل و برداشتن توده‌ها قسمت زیادی از بدن را می‌شکافتند تا بتوانند به توده مورد نظر دسترسی پیدا کنند اما جراحی لاپاراسکوپی (درون بین) می‌تواند در این شرایط به پزشکان کمک کند تا بدون این اتفاق تنها با برش بخش کوچکی به وسیله یک لوله باریک و یک دوربین متصل به آن بررسی‌ها و آزمایشات لازم و عمل ها را انجام دهند.

لاپاراسکوپی چیست؟

یک روش جراحی است که با ایجاد برش کوچکی بر روی شکم و وارد کردن لوله‌ای مجهز به دروبین، ابزار نمونه برداری و جراحی، صورت می‌گیرد.

 در این روش پزشک در هنگام عمل به جای دیدن اندام‌های داخل بدن به صورت مستقیم، تمام مراحل جراحی را از روی مانیتور و دیدن فیلمی که از اندام‌های داخلی از طریق دوربین لاپاراسکوپ ضبط و بر روی مانیتور پخش می‌شود، انجام می‌دهد.

برای کدام عمل از لاپاراسکوپی استفاده می‌کنند؟

از این روش برای نمونه برداری، برداشتن کیست، پولیپ یا آبسه، کنترل رگ خونی خونریزی دهنده، از بین بردن لخته خون، ترمیم، برداشت تومور، برداشتن کیسه صفرا ملتهب، رفع انسداد و .. استفاده می‌شود.

در جراحی‌های زیر از این روش استفاده می‌کنند:

• عمل آپاندیس
• عمل کیسه صفرا
• عمل کبد
• عمل لوزالمعده
• عمل روده کوچک و روده بزرگ
• عمل طحال
• عمل معده
• عمل اصلاح فتق
• عمل لگن یا اندام های تولید مثل
• عمل اسلیو معده و بای پس معده
• بستن لوله های رحمی و وازکتومی

کدام بیماری با این روش تشخیص داده می‌شود؟

• میزان پیشرفت سرطان
• وجود توده داخل شکمی
• تشخیص مایعات در حفره شکمی
• بررسی التهاب لگنی
• بررسی انسداد لوله رحمی

آمادگی قبل از عمل

پزشک قبل از عمل درباره اتفاقاتی که در طی عمل و پس از آن برای بیمار رخ می‌دهد توضیح خواهد داد.

بیمار باید آزمایش‌های قبل از عمل را انجام دهد. داروهای مصرفی و اطلاعات پزشکی خود را برای پزشک خود آماده کند تا بر اساس آن میزان حساسیت بیمار به ماده بی‌هوشی و سایر موارد را بررسی کند.

اطلاعاتی که پزشک درباره بیمار باید بداند

• X-ray های قدیمی بیمار که در دیگر درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها گرفته شده
• گزارش آسیب شناسی
• نمونه‌های بافتی قبلی
• آزمایش‌های معمول آزمایشگاهی: پیش از لاپاراسکوپی ممکن است آزمایش خون، آزمایش ادرار، نوار قلب و عکس پرتوی ایکس از سینه بیمار گرفته شود. همچنین ممکن است سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی برای بیمار تجویز شود، این موارد بستگی به هدف و نوع درمان دارد.

توصیه‌های لازم

• شب قبل از جراحی باید از مصرف غذا یا نوشیدنی خودداری کرد.
• استفاده از لباس راحتی توصیه می‌شود.
• ممکن است نیاز به قطع داروی مصرفی بیمار یا خوردن داروی خاصی باشد.
• لازم است قبل عمل لاک ناخن را پاک کرد.
• استفاده از کفش پاشنه بلند بعد از عمل توصیه نمی‌شود.
• استفاده از جواهرات ممنوع است.

مراحل لاپاراسکوپی

• قبل از جراحی بیهوشی عمومی بر روی بیمار اعمال می‌شود.
• بعد از بیهوشی کامل پزشک جراح یک برش کوچک کنار ناف ایجاد می‌کند.
• شکم شما را باد می‌کنند تا پزشک بتواند اعضای بدن را به شکل واضح‌تری ببیند.
• وارد کردن دستگاه لوله‌ای لاپاراسکوپ از طریق برش به داخل شکم، این دستگاه دارای دوربین، چراغ  است تا ساختارهای بدن را روی صفحه نمایش دهد، همچنین دارای ابزار جراحی و در بعضی موارد ابزار نمونه برداری هم است.
• انجام مراحل جراحی مورد نظر به کمک دستگاه لاپاراسکوپ و مانیتور
• اتمام جراحی و خارج کردن دستگاه
• بخیه زدن محل برش‌ها
• پانسمان

این نوع عمل به 2 صورت قابل انجام است. پزشک می‌تواند این کار به وسیله دست یا به وسیله ربات انجام دهد.

1. با دست: جراح  شکم را برش می‌دهد و دستگاه را وارد بدن می‌کند با دست ابزار جراحی را هدایت می‌کند و عمل را انجام می‌دهد.
2. ربات: در جراحی به کمک ربات، پزشک پوست را برش می‌دهد و دوربین را وارد می‌کند اما به جای این که خود ابزار جراحی را در دست بگیرد، این کار را به بازوهای مکانیکی ربات واگذار می‌کند و از طریق کامپیوتر ربات را هدایت می‌کند.

سایر مقالات 👈 لیست بهترین بیمارستان‌ های خصوصی برای عمل اسلیو معده

مراقبت‌های بعد از عمل

معمولا بعد از عمل بیمار یک ساعت در اتاق ریکاوری می‌ماند و بعد از آن به بخش منتقل می‌شود و چهار ساعت  تحت نظر می باشد، بعد از بیمارستان مرخص می‌شود.

 بیمار بعد از گذشت دو  هفته بعد از عمل باید به پزشک خود مراجعه کند. لازم است بیمار تا هشت هفته بعد از عمل  همچنان برای بررسی وضعیت خود به پزشک مراجعه کند.

• تا24 ساعت بعد از عمل از رانندگی کردن باید خوداری کرد.
• دوش گرفتن بعد از عمل لاپاراسکوپی محدودیت ندارد.
• روز بعد از جراحی پانسمان باید عوض شود. بعد از 3 روز چسپ زخم را برداشت.
• بیمار بعد از 3 روز می‌تواند کارهای روزانه خود انجام دهد.
• ممکن است به خاطر مایعی که پزشک وارد بدن می‌کند تا بهتر داخل بدن را مشاهده کند، ادرار بیمار به رنگ سبز باشد که جای نگرانی نیست.

دردهای بعد از جراحی

ممکن است بیمار بعد از عمل دردهای زیر را تجربه کند که زود بر طرف می‌شوند.

• تورم شکم تا چند روز بعد از جراحی
• گلو درد
• حالت تهوع
• باد معده بیش از حالت عادی
• گردن درد

مزایای لاپاراسکوپی نسبت به عمل باز

• در این روش احتمال بروز عفونت، مدت زمان جراحی، زمان بستری شدن و هزینه جراحی کاهش می‌یابد.
• چسبندگی و ضایعه در محل درمان به حداقل می‌رسد.
• آسیب به ارگان‌های دیگر شکمی کم می‌شود.
• کوچکتر بودن جای زخم عمل
• زودتر مرخص شدن بیمار از بیمارستان و بهبودی سریعتر
• سریعتر بودن بازگشت به فعالیت‌های روزمره فردی و شغلی

عوارض لاپاراسکوپی

این عمل مانند سایر عمل‌ها دارای عوارضی است که نمی‌تون آن‌ها را جزو عوراض خطرناک دانست در اغلب موارد با کمترین دردی دوره نقاهت به پایان می‌رسد و مشکلی برای بیمار به وجود نمی‌آید ولی در صورت بروز هر یک از علایم زیر به پزشک خود مراجعه کنید.

• تب و لرز
• بدتر شدن درد شکم
• تورم و خونریزی در محل برش ها
• تهوع و استفراغ
• سرفه
• تنفس کوتاه
• ناتوانی در ادرار کردن
• احساس سبکی سر

خطرات احتمالی در حین عمل

در حین انجام جراحی ممکن است خطرات زیر رخ دهد:

• ممکن است جراح اشتباها رگ خونی یا اندامی را سوراخ کند که موجب خونریزی و صدمه به اندام بدن شود.
• زخم باقی مانده از عمل‌های قدیمی ممکن است ورود ابزار جراحی به داخل شکم را با مشکل مواجهه کند. همچنین احتمال دارد که این زخم ها باد کردن شکم را برای جراحی با مشکل مواجه سازد.

هزینه جراحی لاپاراسکوپی

برای مشخص کردن هزینه این جراحی نمی‌توان مبلغی دقیقی تعیین کرد و به عوامل مختلفی بستگی دارد:

1. دستمزد جراح
2. هزینه اتاق عمل
3. آزمایش‌های قبل از جراحی
4. نوع عملی که با لاپاراسکوپی انجام می‌شود.
5. نوع بیمه

در گذشته محدوديت‌های بسياری برای جراحی لاپاراسکوپی وجود داشت، اما پيشرفت علم و تكنولوژی باعث شده امروزه تقريباً تمام اعمال جراحي كه به روش باز انجام می شود را بتوان با لاپاراسكوپي انجام داد. البته در برخی موارد كه بيمار از نارسايی شديد قلبی يا تنفسی رنج می برد يا از نظر انعقادی دچار مشكلات اصلاح‌ نشده است، امكان انجام جراحی با دستگاه لاپاراسکوپ وجود ندارد. ضروری است تيم جراحی مهارت کافی در این زمينه داشته باشد و در غیر این صورت همان عمل جراحی باز شكمی ترجيح داده می شود، زيرا در صورت نبود مهارت كافی، عوارض جدی در بيمار به وجود می آيد.