8 تا از مهم ترین علائم سنگ کلیه

سنگ کلیه از شایع ترین بیماری های مشترک در بین زنان و مردان است، این بیماری با علائمی همراه است و ما قصد داریم در این مقاله از مجله سلامتی بیمارستان به آن ها بپردازیم. البته قبل از پرداختن به علائم سنگ کلیه باید با سنگ کلیه و نحوه به وجود آمدن آن آشنا شویم.

سنگ کلیه چیست؟

سنگ کلیه به مجموعه ای از کریستال های جامد گفته می شود که در داخل کلیه به وجود می آیند. این کریستال های از تجمع املاح معدنی موجود در ادرار تشکیل می شوند و می توانند در هر نقطه از سیستم  ادراری مانند کلیه، مجاری ادراری، اندام های تناسلی و مثانه شکل بگیرند.

سنگ کلیه چگونه به وجود می آیند؟

سنگ کلیه به دلیل افزایش غلظت املاح و مواد شیمیایی مانند کلسیم، اورات، فسفات، استرات، سیستین و آمینو اسید در ادرار و تجمع آن در کلیه، مثانه و مجاری ادراری تشکیل می شود.

عوامل موثر در شکل گیری سنگ کلیه

عوامل زیر در به وجود آمدن سنگ کلیه موثر هستند:

• شرایط جوی محل زندگی
• سن
• تغذیه
• میزان فعالیت بدنی
• برخی بیماری‌های مانند دیابت، چاقی، فشار خون بالا و سایر بیماری‌های کلیوی
• عوامل ژنتیکی
• مصرف برخی از داروها

علائم سنگ کلیه چیست؟

معمولا سنگ کلیه تا زمانی که ثابت باشد، بدون علامت است و دردی به همراه ندارد. اما زمانی که سنگ به حرکت در می آید، درد و سایر علایم آن نیز ظاهر می شوند. هر چقدر اندازه سنگ بزرگ باشد درد ناشی از آن نیز بیشتر است.

درد ناشی از سنگ کلیه

سنگ کلیه در صورت حرکت کردن و بزرگ بودن از نظر اندازه، درد شدیدی را به همراه دارد. در صورتی که سنگ کلیه در مجاری ادراری گیر کند باعث اختلال در عبور ادرار می شود.

با گیر کردن سنگ در مجرای ادراری، ادرار با فشار عبور می کند. این حالت باعث ایجاد درد در کلیه، شکم و پهلو و ناحیه لگن می شود.

وجود خون در ادرار

وجود خون در ادرار می تواند از علائم سنگ های کلیه باشد. سنگ کلیه به بافت های کلیه، مثانه و مجاری ادراری آسیب وارد می کند و باعث خونریزی می شود. به همین دلیل وجود خون در ادرار می تواند نشانه ای از سنگ کلیه باشد و برای اطمینان از این موضوع باید به پزشک مراجعه کرد، چون خون در ادرار می تواند به دلیل سایر بیماری ها باشد‌.

احساس سوزش در هنگام دفع ادرار

از دیگر علائم سنگ کلیه سوزش و درد در هنگام ادرار کردن است، البته سوزش خود به تنهایی نمی تواند نشانه ای از سنگ کلیه باشد. در صورتی که سوزش ادرار همراه با درد در شکم و پهلو و وجود خون در ادرار باشد باید برای تشخیص قطعی سنگ کلیه و سایر مجاری ادراری به پزشک مراجعه کرد.

گرفتگی در ادرار

به دلیل وجود سنگ کلیه، ادرار نمی تواند به صورت عادی از مجرای خود عبور کند، به همین دلیل به صورت فشاری عبور می کند و باعث گرفتگی در ادرار و یا مشکل در دفع ادرار می شود.

تکرر ادرار به دلیل سنگ کلیه

نیاز به دفع مکرر ادرار می تواند از علائم بیماری های مانند عفونت ادراری و التهاب مجاری ادراری باشد، اما وجود این علامت همراه با درد در شکم و پهلو، وجود خون در ادرار می تواند نشانه ای از وجود سنگ در کلیه باشد.

ادرار بد بو و کدر

کدر بودن ادرار و بد بودن آن می تواند از علائم بیماری سنگ کلیه، التهاب مجاری ادراری، عفونت، دیابت و … باشد. اما در صورت وجود دیگر علایم سنگ کلیه، باید برای تشخیص قطعی سنگ کلیه به پزشک مراجعه کرد.

تب، لرز، تهوع و استفراغ دیگر علائم سنگ کلیه اند

وجود تب و لرز، تهوع و استفراغ  به همراه درد در ناحیه کلیه، شکم و پهلو و کمر، وجود خون در ادرار، سوزش ادرار و … از علایم سنگ کلیه هستند و بیماری باید برای تشخیص و درمان آن به پزشک مراجعه کند.

بیشتر بخوانید 👇

• عمل PCNL چیست؟
• عمل RIRS چیست؟

انواع سنگ کلیه

سنگ‌های کلیه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هرکدام دلایل و ویژگی‌های خاص خود را دارند. یکی از رایج‌ترین انواع سنگ کلیه، سنگ‌های کلسیمی هستند که معمولاً به صورت کلسیم اگزالات یا کلسیم فسفات تشکیل می‌شوند. این سنگ‌ها معمولاً به دلیل مصرف زیاد غذاهای حاوی کلسیم، مشکلات جذب کلسیم در بدن، یا کمبود مایعات در بدن ایجاد می‌شوند. همچنین، سنگ‌های یورات که از اسید اوریک تشکیل می‌شوند، به دلیل افزایش سطح اسید اوریک در خون یا ادرار به وجود می‌آیند و معمولاً با مشکلاتی مانند نقرس یا رژیم‌های غذایی غنی از پروتئین ارتباط دارند.

نوع دیگری از سنگ‌های کلیه، سنگ‌های استروویت هستند که اغلب به دنبال عفونت‌های مکرر ادراری به وجود می‌آیند. این سنگ‌ها می‌توانند به سرعت رشد کرده و به اندازه‌های بزرگ‌تری برسند. در نهایت، سنگ‌های سیستینی که نادرتر هستند، به دلیل اختلالات ژنتیکی در جذب اسید آمینه سیستئین تشکیل می‌شوند و معمولاً در افراد با سابقه ژنتیکی خاص مشاهده می‌شوند. هر کدام از این انواع سنگ‌ها نیازمند درمان متفاوتی هستند و شناسایی دقیق نوع سنگ برای تعیین درمان مناسب اهمیت دارد.

راه های تشخیص سنگ کلیه کدامند؟

بیمار باید بعد از بروز علائم سنگ کلیه برای تشخیص و درمان به موقع آن اقدام کند. پزشک با روش های زیر سنگ کلیه را تشخیص می دهد؟

• اولتراسوند کلیه
• سی تی اسکن
• سونوگرافی
• آزمایش ادرار
• آزمایش خون

راه های درمان سنگ کلیه

با توجه به علائم سنگ کلیه و تشخیص آن باید برای درمان آن اقدام کرد. پزشک از روش های زیر برای درمان سنگ کلیه استفاده می کند:

مصرف آب

با مصرف آب و مایعات فراوان سنگ های بسیار کوچک به راحتی از طریق ادرار دفع می شوند.

دارو

برخی از سنگ ها نیز علاوه بر مصرف آب، برای دفع نیاز به مصرف دارو دارند. با مصرف دارو علائم سنگ کلیه مانند درد، سوزش ادرار کم کم از بین می روند و سنگ نیز از طریق ادرار دفع می شود.

جراحی

 برخی از سنگ ها انقدر بزرگ هستند که نمی توانند خود به خود از طریق ادرار دفع شوند. علائم سنگ کلیه در این شرایط شدید تر می شوند و تحمل آن ها برای بیمار سخت است.

روش های جراحی سنگ کلیه

• سنگ شکن برون اندامی
• سنگ شکن درون اندامی
• یوتروسکوپی
• جراحی باز سنگ کلیه
• جراحی لاپاراسکوپی

پزشک با توجه به شرایط بیمار، اندازه سنگ کلیه و محل تشکیل آن یکی از روش های گفته شده در بالا را برای جراحی سنگ کلیه و از بین بردن علائم انتخاب می کند.

نتیجه گیری

سنگ کلیه با علائم مانند درد شدید در کمر، شکم و پهلو، احساس سوزش در هنگام دفع ادرار، وجود خون در ادرار، تکرر ادرار، بوی بد و کدر بودن ادرار، تب و لرز، تهوع و استفراغ همراه است. در صورت بروز علائم گفته شده در این مقاله باید برای تشخیص قطعی و درمان زود هنگام سنگ کلیه به پزشک مراجعه کرد.