پر کردن دندان

پر کردن دندان یعنی موادی در دندان آسیب‌دیده یا پوسیده قرار داده شود تا شکل و عملکرد اصلی آن باز گردد. پر کردن‌ ها معمولاً برای جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان در صورت وجود پوسیدگی استفاده می‌شوند. با از بین‌ بردن باکتری‌ها و بستن ناحیه آسیب‌دیده، پوسیدگی بیشتری ایجاد نمی‌شود. دندانپزشک، برای پر کردن دندان بخش پوسیده دندان را برمی‌دارد و سپس ناحیه خالی دندان را پر می‌کند. همچنین از پرکننده‌ها برای ترمیم دندان‌های ترک‌خورده یا شکسته و دندان‌هایی که در اثر استفاده نادرست فرسوده شده‌اند (مانند جویدن ناخن یا دندان‌قروچه) استفاده می‌شود.

چه مراحلی برای پر کردن دندان انجام می‌ شود؟

ابتدا دندانپزشک از یک بی‌ حس‌ کننده موضعی برای بی حس کردن ناحیه اطراف دندانی که قرار است پر شود استفاده می‌کند. در مرحله بعد، یک مته یا لیزر برای حذف ناحیه پوسیده استفاده می‌شود. انتخاب ابزار بستگی به سطح راحتی دندانپزشک در قطعه خاص و همچنین محل و میزان پوسیدگی دارد.

در مرحله بعد، دندانپزشک شما ناحیه موردنظر را بررسی یا آزمایش می‌کند تا تشخیص دهد که آیا تمام پوسیدگی‌ها برداشته شده است یا خیر. هنگامی که پوسیدگی از بین رفت، دندانپزشک با تمیز کردن حفره از باکتری‌ها و زباله‌ها، فضا را برای پر کردن آماده می‌کند. اگر پوسیدگی نزدیک ریشه باشد، دندانپزشک شما ممکن است ابتدا یک لاینر ساخته شده از گلاس آینومر، رزین کامپوزیت یا مواد دیگر را برای محافظت از عصب قرار دهد. به‌طورکلی، پس از پرکردن، دندانپزشک آن را تکمیل و پولیش می‌کند.

چندین مرحله اضافی برای پرکردن همرنگ دندان مورد نیاز است که به شرح زیر است. پس از اینکه دندانپزشک شما پوسیدگی را از بین برد و آن ناحیه را تمیز کرد، مواد همرنگ دندان به‌صورت لایه‌لایه روی دندان قرار می‌گیرد. سپس یک نور مخصوص که هر لایه را سفت می‌کند اعمال می‌شود. هنگامی که فرایند چندلایه تکمیل شد، دندانپزشک مواد کامپوزیت را به نتیجه دلخواه شکل می‌دهد، مواد اضافی را برش می‌دهد و ترمیم نهایی را صیقل می‌دهد.

چه نوع مواد پر کننده موجود است؟

امروزه چندین ماده پرکننده دندان در دسترس است. دندان‌ها را می‌توان با طلا، آمالگام نقره (که از جیوه مخلوط با نقره، قلع، روی و مس تشکیل شده است) و موادی به نام پرکننده رزین کامپوزیت پر کرد. همچنین ماده‌ای وجود دارد که حاوی ذرات شیشه است و به گلاس آینومر معروف است. این ماده هم مشابه رزین کامپوزیت استفاده می‌شود.

پر کننده‌ های طلا

مزایای پر کردن با طلا: دوام و ماندگاری آن حداقل 10 تا 15 سال و معمولاً بیشتر طول می‌کشد. خوردگی ندارد و می‌تواند نیروهای جویدن را تحمل کند.

معایب پر کننده‌ های طلا: هزینه پر کردن دندان با با طلا قیمت بیشتری نسبت به سایر مواد دارد. این هزینه تا 10 برابر بیشتر از هزینه آمالگام نقره است. یکی دیگر از معایب این روش عدم تطابق رنگ طلا با رنگ سفید دندان‌ها است که افراد ترجیح می‌دهند به سراغ روش‌هایی بروند که دندان‌های پر شده، هم رنگ سایر دندان‌ها باشند. این موضوع به‌خصوص در دندان‌های جلو بسیار پراهمیت است.

پر کننده‌ های نقره (آمالگام)

مزایای پر کردن نقره: پرکردگی‌های نقره حداقل 10 تا 15 سال دوام دارد و معمولاً از پرکردگی‌های کامپوزیت (همرنگ دندان) دوام بیشتری دارند. می‌تواند نیروهای جویدن را به‌ خوبی تحمل کنند. ممکن است ارزان‌تر از پر کردن با کامپوزیت باشد. استفاده از آن در دندان‌های عقب که دیده نمی‌شوند و نیاز به قدرت بیشتری برای جویدن دارند، مناسب است.

معایب پر کردن نقره: زیبایی کمی دارد. پرکردگی‌های نقره با رنگ دندان‌های طبیعی مطابقت ندارد. در این روش قسمت‌های سالم دندان اغلب باید برداشته شود تا فضایی به‌اندازه کافی بزرگ باشد که پرکننده آمالگام را نگه دارد. پرکردن آمالگام می‌تواند یک رنگ مایل به خاکستری در ساختار اطراف دندان ایجاد کند. اگرچه همه دندان‌ها در صورت استفاده از مایعات سرد و گرم منبسط و منقبض می‌شوند که در نهایت می‌تواند باعث ترک خوردن یا شکستگی دندان شود. مواد آمالگام، در مقایسه با سایر مواد پر کننده، ممکن است درجه وسیع‌تری از انبساط را تجربه کنند و همین امر امکان ترک خوردگی و شکستگی دندان را بیشتر می کند. درصد کمی از مردم، تقریباً 1٪، به جیوه موجود در ترمیم‌های آمالگام حساسیت دارند.

کامپوزیت‌ های همرنگ دندان

مزایای کامپوزیت‌ها: از نظر زیبایی، رنگ پرکردگی‌های کامپوزیت می‌تواند کاملاً با رنگ دندان‌های موجود مطابقت داشته باشد. کامپوزیت‌ها به طور ویژه برای استفاده در دندان‌های جلویی یا قسمت‌های قابل رویت دندان مناسب هستند. پرکننده‌های کامپوزیت به‌صورت میکرو مکانیکی به ساختار دندان پیوند می‌خورند. علاوه بر استفاده به‌عنوان ماده پرکننده برای پوسیدگی، از پرکننده‌های کامپوزیت دندان می‌توان برای ترمیم دندان‌های شکسته یا فرسوده نیز استفاده کرد که به آن ونیر کامپوزیت می گویند. در مقایسه با پرکردگی‌های آمالگام هنگام از بین‌ بردن پوسیدگی و آماده‌شدن برای پرکردن، مقدار کمتری از ساختار دندان برداشته می شود.

معایب کامپوزیت‌ها: پرکننده‌های کامپوزیت زودتر از پرکننده‌های آمالگام فرسوده می‌شوند و میزان ماندگاری آن‌ها حداقل 5 سال است. علاوه بر این، تحت‌ فشار جویدن و به‌ویژه اگر برای حفره‌های بزرگ استفاده شود، دوام نمی‌آورند. به دلیل فرایند اعمال مواد کامپوزیت، قراردادن این پرکننده‌ها تا 20 دقیقه بیشتر از پرکردگی‌های آمالگام طول می‌کشد. این روش می‌تواند تا دو برابر هزینه پرکردن آمالگام هزینه داشته باشد.

سایر انواع پرکردن

علاوه بر پرکننده‌های رزین کامپوزیت همرنگ دندان، دو پرکننده همرنگ دیگر نیز وجود دارد:

سرامیک و گلاس آینومر:

این پرکننده‌ها اغلب از پرسلن ساخته می‌شوند و نسبت به مواد رزین کامپوزیت در برابر لکه‌گیری مقاوم‌تر هستند. گلاس آینومر از اکریلیک و نوع خاصی از مواد شیشه‌ای ساخته شده است. این ماده بیشتر برای پرکردن زیرخط لثه و برای پرکردن در کودکان خردسال استفاده می‌شود. گلاس آینومرها فلوراید آزاد می‌کنند که می‌تواند، به محافظت از دندان در برابر پوسیدگی بیشتر کمک کند. بااین‌حال، این ماده ضعیف‌تر از رزین کامپوزیت است و بیشتر مستعد سایش و مستعد شکستگی است. گلس آینومر معمولاً پنج سال یا کمتر با هزینه‌های قابل‌ مقایسه با رزین کامپوزیت دوام می‌آورد.

پرکردن غیرمستقیم چیست؟

پرکردن‌های غیرمستقیم مشابه پرکردگی‌های کامپوزیت یا همرنگ دندان هستند با این تفاوت که در لابراتوار دندانپزشکی ساخته می‌شوند و قبل از قرار دادن نیاز به دو ویزیت دارند. پرکردن غیرمستقیم زمانی در نظر گرفته می‌شود که ساختار دندان کافی برای حمایت از پر کردن باقی نمانده باشد اما دندان آنقدر آسیب‌ ندیده باشد که نیاز به روکش داشته باشد.

در اولین بازدید، پوسیدگی یا پرکردگی قدیمی برداشته می‌شود. قالبی برای ثبت شکل دندان در حال ترمیم و دندان‌های اطراف آن گرفته می‌شود. قالب به یک آزمایشگاه دندانپزشکی فرستاده می‌شود. برای محافظت از دندان در حین انجام ترمیم، یک پرکننده موقت قرار داده می‌شود. در ویزیت دوم، پر کننده موقت برداشته می‌شود و دندانپزشک تناسب پر کننده غیر مستقیم که در آزمایشگاه مطابق شکل حفره دندان ساخته شده است را بررسی می کند. به شرطی که تناسب قابل‌ قبول باشد، پر کننده برای همیشه در جای خود قرار داده می‌شود.

انواع روش‌های پرکردن غیر مستقیم

دو نوع پرکردن غیرمستقیم وجود دارد: اینله و آنله. در ادامه قصد داریم به معرفی کامل آن‌ها بپردازیم.

اینله‌ها: شبیه پرکردگی‌ها هستند اما پرکردگی فقط روی سطح جویدنی دندان انجام می‌شود و لبه‌ها و شیارهای روی دندان را می‌پوشاند.

انله‌ها: در این روش که گاهاً به آن روکش تکه‌ای نیز می‌گویند، طرفین دندان‌ها هم ترمیم می‌شوند

اینله‌ها دوام بیشتری دارند و بسیار بیشتر از پر کننده‌های سنتی عمر می‌کنند. آنها اغلب از رزین کامپوزیت همرنگ دندان یا طلا ساخته می شوند. می‌توان از آنله برای محافظت از دندان ضعیف شده نیز استفاده کرد زیرا سطح بالایی از دندان را می پوشانند و نیروهای جویدن را مانند یک تاج در اطراف دندان پخش می کنند.

پر کردن موقت چیست و چرا به آن نیاز داریم؟

این نوع بیشتر برای پر کردن‌ هایی کاربرد دارد که به بیش از یک جلسه درمان نیاز دارند. به‌ عنوان‌ مثال، قبل از قراردادن پرکنند‌ه‌های طلا و برای روش‌های پرکردن غیرمستقیم استفاده می‌شود. درصورتی‌که پالپ تحریک شده باشد، اگر نیاز به درمان اورژانسی دندانپزشکی باشد مانند رفع دندان‌ درد، پرکردن موقت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش‌ ماندگاری زیادی ندارد و معمولاً در عرض یک ماه می‌افتد، می‌شکند و یا فرسوده می‌شود. در چنین شرایطی در اولین فرصت باید به درمان دائم دندان پرداخت.

در مجله سلامتی بیمارستان با ما همراه باشید.