پوسیدگی دندان میتواند دردناک و آزاردهنده باشد و در بدترین حالت میتواند منجر به از دستدادن دندان شود. پوسیدگی دندان چگونه ایجاد میشود؟ خیلی ساده! باکتریهایی که در پلاکها ایجاد میشوند با شکر موجود در غذا زندگی میکنند. آنها قند را میشکنند و اسیدهایی را دفع میکنند که به ساختار دندان آسیب میزند. ابتدا لایه بیرونی دندان یعنی مینای دندان مورد حمله قرار میگیرد. اگر پوسیدگی دندان بهموقع تشخیص داده نشود، اسید میتواند راه خود را به عاج زیرین و حتی پالپ دندان وارد کند. برای جلوگیری از این اتفاق، چند نکته برای جلوگیری از پوسیدگی دندان گردآوری کردهایم. جلوگیری از پوسیدگی دندان به همین سادگی است.
برای جلوگیری از پوسیدگی دندان جلو، ابتدا باید از علل و عوامل بیماری شروع کرد. پیشگیری از پوسیدگی شامل مراحلی است که هر فردی میتواند خودش انجام دهد. همچنین اقداماتی وجود دارد که معمولاً توسط کلینیکهای دندانپزشکی انجام میشود. بهطور کلی با رعایت موارد زیر میتوانید به اندازه بسیار زیادی از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.
رعایت بهداشت دهان و دندان برای جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان و بزرگسالان بسیار مهم است. این موارد شامل مسواک زدن صحیح دندانها حداقل دو بار در روز (هر بار 3 دقیقه) است. از نخ دندان برای پاککردن پلاک بین دندانها و خط لثه استفاده کنید. دهانشویهها میتوانند از ایجاد پلاک جلوگیری کنند. علاوه بر این، اینها اثر ضدباکتریایی دارند.
خواندن این مقاله به شما پیشنهاد می شود 👈 چطور یک دهانشویه مناسب انتخاب کنیم؟
ما اغلب خودمان نمیتوانیم اولین علائم پوسیدگی را تشخیص دهیم. به همین دلیل است که باید سالی دو بار به دندانپزشک خود مراجعه کنیم. همچنین میتوانیم با تمیز کردن حرفهای دندان از پوسیدگی دندان جلوگیری کنیم. تمام پلاکهای سخت و نرم با دستگاه جرمگیر اولتراسونیک و یا ابزار دستی پاک میشوند و سپس دندانها را با فلوراید تقویت می کنند. دندانپزشک شما همچنین میتواند خطر پوسیدگی دندان شما را با استفاده از آزمایش بزاق و تجزیه و تحلیل باکتری تعیین کند.
فلوراید نقش مهمی در جلوگیری از پوسیدگی دندان دارد. این ماده با ممانعت از شسته شدن مواد معدنی از سطح دندان توسط اسیدها (دمینرالیزاسیون) و بازگشت مواد معدنی به دندان (ریمینرالیزاسیون) دندان را قویتر میکند. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان، مهم است که دندانهای خود را دو بار در روز با خمیردندان حاوی فلوراید مسواک بزنید. از اولین دندان شیری، دندانها را باید با کمی خمیر دندان (حاوی 1000 ppm فلوراید ) اندازه یک دانه برنج تمیز کرد. برای کودکان دو سال به بالا باید کمی بیشتر از خمیر دندان کودکان با 1000 پیپیام فلوراید استفاده کرد. و برای کودکان شش سال و بزرگتر و بزرگسالان خمیردندان با 1000 تا 1500 پیپیام فلوراید توصیه میشود.
بیشتر بخوانید 👈 درمان سه سوته دندان درد
اگر خطر پوسیدگی زیاد باشد، میتوان علاوه بر مراقبت از دندان با خمیردندان حاوی فلوراید، از ژلهای فلوراید روی دندانها نیز استفاده کرد. همچنین میتوان دندانها را با وارنیش فلوراید توسط دندانپزشک درمان کرد. یکی دیگر از اقدامات ساده برای فلورایداسیون استفاده از نمک خوراکی فلوراید دار برای پختوپز و نوشیدن آبمعدنی حاوی فلوراید است.
از آنجاییکه با مسواک نمیتوان به نواحی بین دندانها دسترسی پیدا کرد، باید با استفاده از نخ دندان یا مسواک مخصوص بین دندانی، پلاکها را از بین برد. دندانپزشک میتوانند در مورد انتخاب وسیله کمکی مناسب برای تمیز کردن فضاهای بین دندانی و استفاده صحیح از آن به شما کمک کند.
تمیزکردن حرفهای دندان (PZR) در مطب دندانپزشکی نیز بخش مهمی از پیشگیری از پوسیدگی دندان است. با این کار باکتریها به طور کامل حذف شده و دندانها و لثهها در برابر رشد و تکثیر مجدد باکتری ها محافظت میشوند. برای بیمارانی که خطر پوسیدگی پایینی دارند، معمولاً یک یا دو بار در سال تمیز کردن دندانها به طور حرفهای کافی است.
باقیمانده غذا به راحتی می تواند در شیارها و حفره های دندان گیر کرده و موجب پوسیدگی شود. زیرا دسترسی به آنها و تمیزکردن آنها با مسواک دشوار است. برای کودکان و نوجوانانی که دندانهایشان دارای شیارها و حفره های عمیق است فیشور سیلانت توصیه می شود.
در فرآیند فیشور سیلانت دندانپزشک حفره ها و شیارهای عمیق دندان را با مواد پلاستگی و نازکی می بندد. این باعث میشود که سطوح جویدنی صافتر شوند و دیگر فرورفتگیهای عمیقی که بقایای غذا در آن گیر میکند نداشته باشند.
رژیم غذایی نادرست؛ بهویژه با قند و کربوهیدرات زیاد یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندان است. برای جلوگیری از پوسیدگی دندان تا حد امکان توصیه میشود که قند و شکر و وعدههای غذایی و نوشیدنیهای شیرین را در حد اعتدال مصرف کنید و غذاهای بدون قند را ترجیح دهید. جایگزینهای قند مانند زایلیتول و شیرینکنندههایی مانند آسپارتام میتوانند به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک کنند، زیرا تبدیل آنها به اسیدهایی که باعث پوسیدگی دندان میشوند برای باکتریها دشوار است.
رژیم غذایی نقش مهمی در پوسیدگی دندان دارد؛ باکتریها عاشق قند و کربوهیدرات هستند. هرچه بیشتر از آن دریافت کنند، اسیدهای مضر بیشتری تولید میکنند. شیرینیها، چیپسها، بیسکویتها و امثال آن و همچنین نوشیدنیهای قندی مانند لیموناد، نوشابههای گازدار و انرژیزا را فقط باید در حد اعتدال مصرف کرد و نوشید. بهتر است در این بین زیاد غذا نخورید، بلافاصله بعد از غذا میان وعده بخورید و نیم ساعت بعد مسواک بزنید.
غذاها و میوههای اسیدی بهعنوان مثال سیب یا مرکبات نیز دندانها را مستعد پوسیدگی میکنند، زیرا اسیدها به مینای محافظ دندان حمله میکنند. هرکسی که غذاها یا نوشیدنیهای اسیدی مصرف میکند باید دهان خود را به طور کامل با آب شستشو دهد. بهتر است قبل از مسواک زدن نیم ساعت صبر کنید، در غیر این صورت مینای دندان که توسط اسید مورد حمله قرار گرفته است نیز مسواک زده میشود.
همچنین مهم است که به دندانهای خود یک دوره استراحت بدهید. زیرا با هر میان وعده حاوی کربوهیدرات و شکر، باکتریهای عامل پوسیدگی غذای جدیدی دریافت میکنند و اسیدهایی تولید میکنند که به مینای دندان حمله میکنند. اگر نمیتوانید بدون شیرینی کار کنید، بهتر است بیسکویت و مانند آن را بلافاصله بعد از غذای اصلی بخورید و سپس دندانهای خود را مسواک بزنید.
خشکی دهان باعث ایجاد پوسیدگی دندان میشود؛ بنابراین مهم است که جریان بزاق را تحریک کنید. بهعنوانمثال می توانید آدامس بدون قند بجوید. جویدن کامل غذا در طول وعدههای غذایی نیز باعث تولید بزاق میشود. بزاق “عملکرد شستشو” را تقویت میکند، بنابراین حفره دهان بهتر از باقیماندههای غذا پاک میشود. همچنین باعث میشود مواد معدنی در مینای دندان ذخیره شوند. اگر بعد از غذا مسواک در دست ندارید، میتوانید از آدامسهای بدون قند نیز استفاده کنید، ترجیحاً پنج تا ده دقیقه بعد از غذا. اما اساساً جویدن آدامس جایگزین مسواک زدن دو بار در روز نمیشود.
آیا میدانستید که بزاق یک عامل طبیعی ضد پوسیدگی است؟ اسیدها را خنثی میکند، مینای دندان را با مواد معدنی تأمین میکند و باکتریها را از سطح دندان پاک میکند؛ بنابراین باید زیاد آب بنوشید، زیرا تأثیر مثبتی بر ترشح بزاق دارد و میتواند از پوسیدگی دندان جلوگیری کند. جویدن آدامس بدون قند ترجیحاً بعد از هر وعده غذایی نیز جریان بزاق را تحریک میکند.
نکته بسیار مهم: برای مراقبت از دندان، آدامس جایگزین مسواک زدن دندانهای شما نمیشود! بنابراین توجه داشته باشید که رعایت تمامی موارد بالا میتواند دندانهای شما را سالم نگه دارد. همچنین اگر دندانهای شما دچار پوسیدگی شده است، نسبت به درمان سریع اقدام نمایید. پوسیدگی در طولانیمدت میتواند به ریشه دندان آسیب برساند. این آسیب علاوه بر هزینههای زیادی که به دنبال دارد، میتواند درد و ناراحتی زیادی نیز داشته باشد. پیشگیری از پوسیدگی دندان، نسبت به درمان آن کمهزینهتر است.
منبع: wikidandan