عوارض ارتودنسی متحرک و ثابت دندان

در واقع اگر ارتودنسی دندان به خوبی و به صورت اصولی انجام شود و بیمار هم همکاری خوبی با متخصص ارتودنسی داشته باشد و از دستورالعمل های او پیروی کند، نه تنها ضرری ندارد، بلکه مزیت های بسیار زیادی نیز برای بیماران به دنبال خواهد داشت. در واقع نتیجه نهایی کار، ارتباط تنگاتنگی با عملکرد بیمار دارد. در هر صورت ممکن است انجام ارتودنسی، عوارضی داشته باشد، که البته راهکارهای زیادی برای کاهش این مشکلات وجود دارد.

مضرات و عوارض ارتودنسی دندان

درست است که ارتودنسی دندان ها تقریبا یک روش بی خطر و بسیار کم تهاجمی محسوب می‌شود، اما انجام این کار می‌تواند عوارض و مضراتی برای شما به همراه داشته باشد. بعضی از مضرات و عوارض احتمالی انجام ارتودنسی روی دندان ها، عبارتند از:

احساس درد و ناراحتی خفیف

پس از انجام ارتودنسی روی دندان ها و به ویژه در روزهای اول درمانی، ممکن است درد و ناراحتی خفیفی را تجربه کنید. درد و ناراحتی ناشی از انجام ارتودنسی روی دندان ها، در روزهای اول درمان طبیعی است. این درد به دلیل فشاری که توسط بریس های ارتودنسی به دندان ها برای جا به جا کردن آن ها وارد می‌شود، ایجاد می‌شود. این دردها معمولا خود به خود و بعد از گذشت یک هفته برطرف می‌شوند، اما برای تسکین این درد و ناراحتی ها می‌توان از مسکن های بدون نسخه و روش های تسکین درد خانگی استفاده کرد؛ هم‌چنین شما ممکن است پس از ملاقات با دندانپزشک و سفت شدن بریس های ارتودنسی، درد خفیفی تجربه کنید، اما این درد نباید به اندازه دردی که موقع نصب بریس ها تجربه کردید شدید باشد.

احساس لق شدن دندان ها

بریس های ارتودنسی به دندان های شما فشار وارد می‌کنند تا آن ها را به محل مناسبی جا به جا کنند. طی این فرایند، ممکن است شما احساس کنید که دندان هایتان کمی لق شده اند و ممکن است بیفتند. این احساس کاملا طبیعی بوده و نشان دهنده افتادن دندان های شما نیست؛ بلکه به معنای شروع درمان است. این احساس به طور خود به خودی برطرف می‌شود.

احساس وجود زخم و خراشیدگی در داخل دهان

بریس های ارتودنسی ثابت، معمولا به بافت نرم دهان شما آسیبی نمی‌زنند، اما اگر در ساخت آن ها دقت و توجه زیادی نشده باشد، ممکن است قسمت های تیز و خطرناکی داشته باشند که به بافت نرم دهان شما آسیب بزند. برا حل این مشکل، دندانپزشک این قسمت های خطرناک را با موم یا وکس ایمن می‌کند.

کوتاه شدن ریشه دندان ها

یکی از عوارض ارتودنسی در طولانی مدت تحلیل ریشه دندان است که در طول دوره درمان ممکن است ریشه دندان های شما تحلیل بروند و کوتاه شوند. علت این امر هنوز مشخص نیست و نمی‌توان پیش بینی کرد که در کدام یک از بیماران ممکن است این مشکل بروز کند. کوتاه شدن ریشه دندان ها، می‌تواند عمر مفید دندان های شما را کاهش دهد.

تشدید مشکلات قبلی دندان ها

پیش از انجام ارتودنسی روی دندان ها، دندانپزشک به طور دقیق و کامل، دندان های شما را معاینه می‌کند. در صورت وجود بیماری های دندانی مثل پوسیدگی ها و کرم خوردگی ها، ابتدا باید این مشکلات برطرف شوند و سپس ارتودنسی انجام شود؛ زیرا مشکلاتی مثل پوسیدگی و خرابی دندان ها، در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان ها، ممکن است در طول دوره درمان با ارتودنسی تشدید شوند.

عفونت لثه ها

رعایت بهداشت دهان و دندان ها، برای داشتن دندان هایی سالم و زیبا امری ضروری است. ضرورت این امر با انجام ارتودنسی روی دندان ها چند برابر می‌شود. در صورتی که بیمار به خوبی از دندان های خود مراقبت نکند، ممکن است به عفونت لثه مبتلا شود. عفونت و تورم لثه ها، سرعت حرکت دندان ها را کند می‌کند و روند درمانی را به تاخیر می‌اندازد. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است دندان های خود را دو بار در روز مسواک بزنید، از نخ دندان استفاده کنید و محیط داخلی دهان خود را مدام با دهانشویه ها بشویید.

عوارض ارتودنسی ثابت

همان طور که می‌دانید، اجزای ارتودنسی ثابت روی دندان ها نصب می‌شوند و نمی‌توانیم آنها را از دهان خود خارج کنیم، همین موضوع ممکن است مشکلاتی برای ما داشته باشد، در ادامه به بررسی بعضی از عوارض استفاده کردن از ارتودنسی ثابت می‌پردازیم:

• به دلیل وجود براکت ها و سایر اجزای ارتودنسی روی دندان ها، مسواک زدن و نظافت کردن دندان ها نسبتا دشوار می‌شود، اگر بیمار بهداشت دندان های خود را رعایت نکند، ممکن است دندان های او دچار پوسیدگی شوند.

• بعضی از افراد ممکن است به اجزای فلزی بریس های ارتودنسی ثابت حساسیت داشته باشند، در این صورت برای چنین افرادی می توان از براکت های سرامیکی و کامپوزیتی، که ایجاد حساسیت نمی‌کنند، استفاده کرد.

• یکی از اهداف مهم ارتودنسی دندان، بهبود ظاهر افراد است؛ در حالی که خود اجزای بریس های ارتودنسی ثابت، ممکن است از نظر بعضی از بیماران ظاهر خوبی نداشته باشند. برای رفع این مشکل، می‌توان از ارتودنسی لینگوال(اجزای ارتودنسی که پشت دندان ها نصب می‌شوند) استفاده کرد.

عوارض ارتودنسی متحرک

پلاک های ارتودنسی متحرک، بعضی از مشکلات بریس های ارتودنسی ثابت را ندارند؛ مثلا در ساخت آن‌ها هیچ فلزی استفاده نشده و کم‌تر جلب توجه می‌کنند، همچنین هنگام غذا خوردن و مسواک زدن می‌توان ارتودنسی متحرک را از دهان خارج کرد؛ اما پلاک های ارتودنسی متحرک نیز مشکلات مربوط به خود را دارند:

• در درمان با ارتودنسی متحرک، نقش بیمار پررنگ تر از ارتودنسی ثابت است؛ زیرا بیمار می‌تواند ارتودنسی را از دهان خود خارج کند، اگر بیمار ساعات زیادی را بدون ارتودنسی سپری کند، از درمان خود نتیجه خوبی نمی‌گیرد و طول مدت درمان او بیشتر می‌شود.
• ممکن است در اولین روزهای استفاده از ارتودنسی متحرک، بیمار دردی در دندان های خود احساس کند؛ البته جای نگرانی ندارد و بعد از گذشت مدت زمانی، بیمار به این وضعیت عادت می‌کند.
• اگر بیمار الاینر شفاف ارتودنسی را مرتب تمیز نکند، ارتودنسی او رنگ می‌گیرد، کدر می‌شود و شفافیت خودش را از دست می‌دهد.

عوارض ارتودنسی نکردن

نکته مهمی که وجود دارد، عوارض و ضررهای استفاده نکردن از ارتودنسی دندان است. اگر دندان های فردی به ارتودنسی کردن نیاز داشته باشد؛ اما او درمانش را به تاخیر بیندازد، مشکلات زیادی برای او به وجود می‌آید، بعضی از این مشکلات عبارتند از:

• لبخند زدن یا صحبت کردن با دندان های نامرتب و کج و کوله، به هیچ وجه منظره زیبایی ندارد و می تواند اعتماد به نفس افراد را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.
• دندان های کج، نیروهای مخرب زیادی برای لثه و سایر دندان ها ایجاد می‌کنند. این نیروها باعث تحلیل لثه و لق شدن سایر دندان ها می‌شود.
• اگر دندان ها به هم ریخته و نامرتب باشند، نمی‌توانند ارتباط خوبی با هم برقرار کنند و غذاها به خوبی جویده نمی‌شوند، همین امر می‌تواند زمینه ساز مشکلات گوارشی زیادی شود.
• مسواک زدن و تمیز کردن دندان های شلوغ و نامرتب، کار دشواری است. اگر دندان ها به خوبی تمیز نشوند، دچار پوسیدگی خواهند شد.

نکات مهم در مورد ارتودنسی دندان

برای داشتن یک درمان ارتودنسی موفق، که کمترین مشکلات و ضررها را برای بیمار داشته باشد، رعایت نکات زیر ضروری است:

• اگر از ارتودنسی ثابت استفاده می‌کنید، از خوردن غذاهای چسبناک، زبر و سفت خودداری کنید، کارهایی مانند گاز زدن بلال، یا شکستن تنقلات با دندان، باعث آسیب جدی به براکت های ارتودنسی می‌شوند.
• بهداشت دندان هایتان را بهتر از قبل رعایت کنید، روزی دو مرتبه با مسواک های مخصوص ارتودنسی، مسواک بزنید و نخ دندان بکشید.
• اگر از ارتودنسی متحرک استفاده می‌کنید، سعی کنید آن را بیش از حد از دهان خود خارج نکنید.
• در تمامی مراحل، به دقت از توصیه ها و دستورالعمل های متخصص ارتودنسی پیروی کنید.
• مراقب عوارض ارتودنسی در سنین بالا مثل تحلیل ریشه دندان، آسیب به مینای دندان و… باشید.