ارتودنسی ثابت | مراحل، مزایا و نحوه مراقبت از آن

ارتودنسی دندان ثابت یکی از روش های درمان ارتودنسی و در واقع رایج ترین و اصلی ترین شیوه درمانی است که معمولا با عنوان بریس شناخته می شود.

ارتودنسی ثابت چیست؟

روش های درمانی ارتودنسی ثابت کارایی بالایی دارند و برای درمان بیشتر ناهنجاری های فک و دندان، حتی مشکلات بسیار پیچیده مناسب و کارآمد هستند. در گذشته بریس ها تنها به صورت فلزی به کار می رفتند، اما امروز علاوه بر شکل مرسوم قدیمی، انواع گوناگون بریس موجود است که با توجه به شرایط و درخواست بیمار انتخاب می شود.

به طور کلی در این روش براکت های ارتودنسی با چسب مخصوص روی سطح دندان ها متصل می شوند؛ سپس براکت ها توسط سیم ارتودنسی به یکدیگر وصل می شوند تا به این ترتیب فشار لازم برای تغییر وضعیت دندان ها به آن ها وارد شود. در طول درمان ارتودنسی ثابت، بریس ها بایستی به طور ثابت روی دندان ها قرار داشته باشند و ممکن است در این دوره تنها در سیم های ارتودنسی تغییراتی داده شود تا اعمال فشار روی دندان ها در جهت مطلوب کنترل شود و در نهایت دندان ها به موقعیت مورد نظر برسند.

مزایای بریس های ثابت

• بریس های ثابت باعث صاف شدن دندان ها می شوند و تمیز نگه داشتن آن ها راحت تر است.
• بریس های ثابت نه تنها باعث زیبایی دندان ها می شوند، بلکه باعث بهبود بهداشت دهان و دندان و کاهش خطر بیماری های لثه در آینده می شوند.
• یکی از مهم ترین مزایای بریس های ثابت این است که نیازی به همکاری بیمار با ارتودنتیست جهت در نیاوردن بریس نیست.
• برخلاف بریس های متحرک که ممکن است در مکان صحیح قرار نگیرند یا به هیچ وجه توسط بیمار استفاده نشوند، بریس های ثابت همیشه در محل خود بوده و وظیفه خود را انجام می دهند.
• با بریس های ثابت، احتمال کمتری برای دندان ها برای بازگشت به موقعیت های اولیه خود پس از درمان وجود دارد؛ زیرا آن ها در تمام مدت درمان، در موقعیت های صحیح  ثابت هستند.

طول دوره درمان

• برای صاف کردن دندان ها با ارتودنسی ثابت دو فک معمولاً بین 6 تا 22 ماه زمان لازم است. طول دوره درمان به پیچیدگی تنظیمات مورد نیاز برای صاف كردن دندان ها بستگی دارد.
• پس از قرارگیری بریس های ثابت، باید هر 4 تا 8 هفته برای تعویض سیم ها به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
• پس از برداشتن بریس ها، لازم است از نگهدارنده های پلاستیکی استفاده کنید تا زمانی که اطمینان حاصل کنید، دندان های شما در موقعیت جدید خود باقی می مانند. در ابتدا استفاده از نگهدارنده ها به صورت تمام وقت ضروری است. با این حال، با ثابت شدن دندان های خود در موقعیت های جدید، مدت زمان استفاده از نگهدارنده ها کاهش می یابد.
• به توصیه های متخصص ارتودنسی خود عمل کنید تا مطمئن شوید که دندان های تان به موقعیت اولیه خود برنمی گردند.

مراحل ارتودنسی ثابت

درمان ارتودنسی دندان ثابت ممکن است طی چندین مرحله انجام شود که به ترتیب عبارتند از: 

1. مشاوره و ارزیابی اولیه دندان ها

برای درمان ارتودنسی دندان ثابت بایستی در ابتدا وضعیت بهداشت و سلامت دندان ها ارزیابی شود و در صورت عدم وجود مشکلی در بهداشت دهان و دندان، درمان ارتودنسی می تواند شروع شود. بیمارانی که مشکلاتی مانند عفونت لثه، پوسیدگی، آبسه و … دارند، باید قبل از درمان ارتودنسی به یک دندانپزشک مراجعه کنند تا این موارد برطرف شود. در مرحله مشاوره و ارزیابی، بیمار می تواند در مورد مشکلات و نگرانی هایی که به نامرتبی دندان ها مربوط است با متخصص ارتودنسی صحبت کند و ارتودنتیست نیز به توضیح ناهنجاری دندان و فک وی و همچنین عوارضی که این مشکلات در پی خواهند داشت می پردازد.

2. معاینه تخصصی و عکس برداری و قالب گیری

این مرحله شامل معاینه دقیق و تخصصی فک و دندان بیمار است که برای تشخیص دقیق تر لازم است تا از دندان ها و ریشه آن ها عکس برداری شود. این تصاویر رادیولوژی در پرونده بیمار قرار می گیرد تا در ادامه روند درمان با عکس های بعد از ارتودنسی مقایسه شود و پیشرفت درمان مورد بررسی قرار گیرد. پس از عکس برداری از دندان ها قالب گیری صورت می گیرد و مدل ساخته می شود.

سایر مقالات 👈 عوارض ارتودنسی ثابت

3. تعیین روش و برنامه درمان و توضیح دادن به بیمار

پس از معاینه دقیق و ارزیابی وضعیت بیمار، متخصص ارتودنسی با توجه به مشکلات و ناهنجاری های فک و دندان بیمار، بهترین روش درمانی برای بیمار را در نظر می گیرد.  متخصص ارتودنسی باید شرح کاملی از روش های مناسب درمان ارتودنسی و مراحل ارتودنسی دندان ثابت و طول دوره درمان را به بیمار ارائه دهد. در این مرحله هزینه درمان نیز مشخص می شود و در مورد نحوه پرداخت و اقساط نیز با بیمار صحبت خواهد شد.

4. نصب براکت ها بر روی دندان ها

این مرحله طولانی ترین جلسه درمان ارتودنسی دندان ثابت است و بایستی با دقت و مهارت بالایی انجام شود. در این مرحله، دستگاه ارتودنسی ثابت در دهان قرار می گیرد که باعث اصلاح تدریجی موقعیت دندان ها خواهد شد. به منظور نصب براکت ها، در ابتدا بایستی سطح دندان های بیمار تمیز و خشک شود و سپس چسب مخصوص روی سطح دندان ها آغشته می شود.

با توجه به روش ارتودنسی ثابت انتخاب شده، باید براکت های مختص همان روش در جایگاه مناسب روی دندان ها چسبانده شوند. نصب براکت روی دندان ها درد ندارد و به لثه بیمار آسیبی وارد نمی کند.

5. اتصال سیم های ارتودنسی به براکت ها

متخصص ارتودنسی بعد از اتصال براکت به دندان ها بایستی سیم های ارتودنسی را از میان آن ها عبور دهد تا براکت ها به یکدیگر متصل شوند. با اتصال این سیم های ارتودنسی به دندان ها فشار اعمال خواهد شد. مسئله مهم در این مرحله تعیین اندازه و حالت سیم هاست که باید نیروی لازم جهت تغییر وضعیت دندان را به درستی و در جهت مناسب تأمین کند تا بدین ترتیب موقعیت دندان ها به آرامی اصلاح شود.

6. ارائه توضیحات و آموزش های لازم در مورد بهداشت دهان و دندان

بعد از مرحله نصب براکت ها روی دندان ها، لازم است تا بیمار در مورد عملکرد براکت و مراقبت و بهداشت آن ها اطلاعات لازم را کسب کند. متخصص ارتودنسی یا دستیاران وی آموزش های مربوط به مسواک زدن و نخ دندان کشیدن با وجود براکت را به بیمار ارائه می دهند. براکت ها به گونه ای هستند که احتمال این که باقی مانده مواد غذایی بین آن ها قرار بگیرد بسیار است و همچنین مسواک زدن با براکت نسبت به حالت عادی دشوارتر است و نیاز به زمان بیشتری دارد. با رعایت دقیق این نکات بهداشتی می توان از بروز هر گونه پوسیدگی دندان جلوگیری کرد.

7. تنظیم سیم های ارتودنسی و براکت ها

یکی از مهم ترین مراحل ارتودنسی دندان ثابت این مرحله است که باید هر ماه یک بار به متخصص ارتودنسی مراجعه شود. در این مرحله، متخصص با تغییر سیم ها و تنظیم مجدد سیم و براکت در هر جلسه باعث اعمال فشار بیشتر به دندان های کج و ناصاف بیمار می شود که ممکن است با کمی درد همراه باشد. زمان لازم برای این مرحله از درمان به نوع و شدت مشکلات و ناهنجاری های فک و دندان ها بستگی دارد و در موارد شدید ممکن است حدود یک تا دو سال و نیم ادامه داشته باشد.

8. خارج کردن براکت ها از دهان

در این مرحله دندان ها به جایگاه مورد نظر تغییر وضعیت داده اند و می توان براکت ها را از دندان ها جدا کرد. پس از برداشتن براکت ها از روی دندان ها بایستی جرم گیری انجام شود.  در نهایت متخصص ارتودنسی به مقایسه تصاویر قبل و بعد از درمان ارتودنسی خواهد پرداخت تا این تغییر وضعیت بهتر مشخص شود.

9. استفاده از نگهدارنده یا ریتینر

مهم ترین مسئله پس از خارج کردن براکت ها از دهان این است که از برگشت و تغییر حالت دندان ها به موقعیت قبل جلوگیری شود. برای این منظور از وسیله ای به نام نگهدارنده که نوعی ارتودنسی متحرک است استفاده می شود که باعث ثابت ماندن دندان ها در جایگاه جدید می شود. زمان استفاده از نگهدارنده با توجه به شدت ناهنجاری قبلی در هر بیمار متفاوت است ولی به طور معمول حدود یک سال است. در این مدت نیز باید هر سه ماه یک بار برای معاینه به متخصص ارتودنسی مراجعه شود.

تجربه درمان

درمان با بریس ثابت کاملا بدون درد است. هنگام نصب بریس ها یا تنظیم سیم ها ممکن است کمی احساس ناراحتی کنید. مسکن های ملایم می توانند در این شرایط مفید باشند.

دستیابی به بهترین نتیجه با بریس های ثابت

انجام قرار ملاقات با متخصص ارتودنسی، پیروی از توصیه های ارائه شده به شما و مراقبت از بهداشت دهان و دندان در حین و پس از درمان می تواند برای دستیابی به بهترین نتیجه، موثر باشد.

چگونه از بریس های خود مراقبت کنیم؟

بریس ها لوازم ظریفی هستند و برای جلوگیری از آسیب احتمالی، توصیه می شود که هنگام پوشیدن بریس، از خوردن و نوشیدن نوشیدنی های سفت، چسبناک و شیرین به شدت خودداری کنید.

برای اطلاعات بیشتر درباره تغذیه در حین ارتودنسی دندان کلیک کنید.